ჩემი კოსმოსური ოდისეა

ართურ კლარკი
“კოსმოსური ოდისეა 2001″
“წიგნები ბათუმში”

ბევრჯერ უკითხავთ ჩემთვის, ბლოგზეც, ფეისბუქზეც და ისეც, ფინჯან ყავასთან ქაქანის დროს: რაზეც წერ, ყველაფერი როგორ მოგწონსო.

კაცმა რომ თქვას, მაინცდამაინც გასაკვირი არც უნდა იყოს. ზუსტად იმაზე ვწერ, რაც მიყვარს და მომწონს, აბა, ოქროსავით მკითხველს უხარისხო და უხეირო წიგნებზე დროს ხომ არ დავაკარგვინებ.

ოღონდ, მოწონებასაც ხომ გააჩნია. კარგი, თუნდაც ძალიან კარგი წიგნი ერთია და დიდი ხნის სიყვარული, საკულტო ტექსტი – სულ სხვა.

ართურ კლარკის “კოსმოსური ოდისეა 2001″, მაგალითად.

სიმართლე გითხრათ, არც მახსოვს, როდის წავიკითხე. ალბათ, სტუდენტობისას. საჯაროში გამოვიწერდი, ან აბონემენტით წამოვიღებდი. ჩემ დროს ნაირნაირი წიგნის მაღაზიები არ იყო, არც გამომცემლობები ეჯიბრებოდნენ ერთმანეთს მსუყე ექსკლუზივის ხელში ჩაგდებაში, წიგნებს ქუჩის ბუკინისტები ყიდნენ, ვერის პარკში სახელდახელო ბაზრობაც იმართებოდა შაბათ-კვირას და ისეთი კბენია ფასები ედო იქაურ საკითხავს, სტუდენტი რას გაწვდებოდა.

მოკლედ, საჯაროში გადავაწყდებოდი. ეს პირველად, თორემ მერე იმდენჯერ გადავიკითხე, ვინ მოთვლის. “ქინდლშიც” თავიდანვე გადმოვწერე. ოღონდ, რუსული თარგმანი.

ქართულად წაკითხული მაქვს-მეთქი, ვერ დავიბრალებ. სიმართლე რომ გითხრათ, ძველი, ათას ცხრაას არეულობას გადმოქართულებულ-გამოცემული “ოდისეა” თვალითაც არ მინახავს. ჩემი ამბავი ხომ იცით, სადაც ორი წიგნი მაინც დევს, ყველგან ვყოფ ცხვირს და ვათვალიერებ, შაბათ-კვირას ქუჩის ბუკინისტებთან დავსუნსულებ ვაკეში, აღმაშენებელზე და პუშკინის სკვერში, რა არ შემხვედრია, ძველი კლარკი ვერსად მოვიხელთე.

ისე, მცოდნე ხალხი ამტკიცებს, ის პირველი ვერსია მაინცდამაინც სრული ვერ იყო და ვერც ხარისხიანი ქართულით დაიტრაბახებდაო. პრინციპში, არც მიკვირს. არ ის გამიკვირდება, რუსული პირიდან რომ ეთარგმნათ. ცენზურაც გვარიანად დაჭრიდა.. ახლა რარიტეტად და არტეფაქტად თუ შემოდებს ვინმე თაროზე, უკვე ახალი “ოდისეა” გვაქვს. კარგად გაშალაშინებული და, რაც მთავარია, სრული.

შაბათს მოვიტანე შინ. უფრო სწორად, ირაკლიმ მომიტანა საჩუქრად. საფირმო ბათუმური ჩანთით, სხვა დელფინიან წიგნებთან ერთად. პრეზენტაციაზე ვერ მივედი წყეული სამსახურის გადამკიდე და იმიტომ.

ჰოდა, მთელი კვირადღე ვიწექი, ნება-ნება ვფურცლავდი და განსაკუთრებით საყვარელ ადგილებს ვკითხულობდი. მერე კუბრიკის ფილმი გადმოვწერე და ვუყურე. უიქენდი ზუსტად ასეთი გემრიელობებისთვის არსებობს.

მე, რა თქმა უნდა, შემიძლია დიდხანს ვილაპარაკო და სულ დაწვრილებით მოვყვე მთვარის შემყურის, უცნაური მონოლითის, დოქტორ ჰეივუდ ფლოიდის, მმა-1-ის, დეივისა და Hal-ის ამბები, მაგრამ, მომკალით და მეზედმეტება: კლარკი მესამეხარისხოვანი გრაფომანი და ლოკალური მნიშვნელობის მთხზველი არ არის, ზედმეტი წარდგენა სჭირდებოდეს, კუბრიკის შედევრიც ლამის ზეპირად გეცოდინებათ და ისედაც დამეთანხმებით, რომ იშვიათი სილამაზის, ნატიფად ჩამოქნილი, ნამდვილი ოსტატის მოყოლილი ამბავია. ფილმიც და ლიტერატურული პირველწყაროც.

ქინდლი ვახსენე და თავის დროზე  “Мир”-ის ლეგენდარული ‘Зарубежная фантастика”-ს ტომიც კი ნაკლული გამოუციათ, ბოლო სამი თავის გარეშე. ქართულში, ცხადია, ყველაფერი ადგილზეა.

ნატო დავითაშვილმა თქვა ამას წინათ, დელფინიან წიგნებზე ახალი თაობები გაიზრდებიანო. ბაჟაღლო ჭეშმარიტებაა. ჩვენ, თავის დროზე, რუსულ თარგმანს დავდევდით. ახლა სამეცნიერო ფანტასტიკის და ფენტეზის ოქროს საბადო ქართულად გვიდევს თაროებზე.

და, საერთოდ, ცოტაა და ხელში ჩაგვადნებაო, ნუ გედარდებათ. სანამ ყველას დააგემოვნებთ, რამეს აუცილებლად მოიფიქრებენ.